W środę, 7 października 2025 roku, Szymon Hołownia, Marszałek Sejmu oficjalnie ogłosił, że złożył dokumenty w publicznym naborze na stanowisko UNHCR – Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców, zaproszoną przez António Guterres, Sekretarza Generalnego ONZ. Decyzja padła w poście na Facebooku, w którym Hołownia udostępnił list motywacyjny i podkreślił, że nie planuje ubiegać się o wicepremierski gabinet w rządzie Donalda Tuska ani o przedłużenie przywództwa w partii Polska 2050.
Kontekst międzynarodowego konkursu
W marcu 2025 roku Sekretarz Generalny zwrócił uwagę na potrzebę odświeżenia przywództwa w agendzie uchodźczej po odejściu poprzedniego komisarza. Nabór jest otwarty dla kandydatów spełniających kryteria: doświadczenie w systemie humanitarnym, wielojęzyczność oraz zdolności przywódcze. Do aplikacji można zgłaszać się poprzez platformę ONZ, a proces ma obejmować wstępne rozmowy, kwalifikacyjne spotkanie w Nowym Jorku oraz ostateczną decyzję w siedzibie ONZ.
Szczegóły aplikacji Hołowni
Po ogłoszeniu kandydatury Hołownia odbył już delegację do Nowy Jork, gdzie w piątek spotkał się osobiście z Guterrese. Spotkanie, według źródeł, było wstępne, ale dało wyraźny sygnał, że polski kandydat jest traktowany poważnie. Po powrocie do Warszawy marszałek zorganizował konferencję prasową w Sejmie, podkreślając, że jego misją jest wzmocnienie ochrony praw uchodźców oraz zrównoważony rozwój polityki migracyjnej w Europie.
Główni konkurenci i ich dorobek
Wśród międzynarodowych pretendentów najgłośniej rozgłosił się Ahmet Yildiz, 61‑letni przedstawiciel Turcji przy ONZ od 2024 roku. Yildiz ma na koncie pracę w Bośni i Hercegowinie, Iraku, Libii i Syrii oraz był szefem departamentu ds. Iraku w tureckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Wcześniej pełnił funkcję konsula generalnego w Mosulu oraz ambasadora w Sarajewie, a także doradcę ds. uchodźców syryjskich w rządzie tureckim.
Równie poważnym rywalem jest Anne Hidalgo, 66‑letnia była burmistrz Paryża, pierwsza kobieta na tym stanowisku. Hidalgo ma doświadczenie w francuskim Ministerstwie Pracy oraz w biurze Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP). Od 2024 roku ubiega się o mandat w ONZ, odbywając m.in. spotkania z Guterrese w Nowym Jorku i Brukseli.
Do grona kandydatów wchodzi także belgijska polityk Nicole de Moor, wysłanniczka ONZ do Birmy, oraz niemiecki socjaldemokratyczny parlamentarzysta Niels Annen. Szwajcarska ekspertka ds. migracji Suzanne Burgener również zgłosiła swoją kandydaturę, podkreślając potrzebę europejskiej solidarności.
Polacy nie zostali wykluczeni – Roman Mazur, dotychczasowy członek Parlamentu Europejskiego z listy Polska 2050, ogłosił swoją aplikację w mediach społecznościowych. Mazur podkreśla, że jego doświadczenie w pracach nad polityką spójności UE i migracyjną czyni go silnym kandydatem.
Reakcje i opinie ekspertów
Polityczni analitycy zauważają, że kandydatura Hołowni to nie tylko osobisty krok, ale także sygnał, że Polska chce mieć większy wpływ na międzynarodową politykę humanitarną. „To jest gra wysokich stawek,” mówi prof. Katarzyna Wysocka z Uniwersytetu Warszawskiego. „Jeśli Hołownia zostanie wybrany, podniesie to rangę Polski w debacie o uchodźcach, szczególnie w kontekście trwającego kryzysu w Afryce Północnej.”
Z kolei ekspert ds. migracji, dr. Markus Vogel z Uniwersytetu w Heidelbergu, podkreśla, że doświadczenie Yildiza w terenie może dać mu przewagę: „Jego praktyczna znajomość sytuacji w Iraku, Libii i Syrii jest bezcenna. To nie jest tylko biurokratyczna rola, to codzienna walka o życie ludzi.”
Co to oznacza dla Polski i polityki uchodźczej
Jeżeli Hołownia zdobędzie mandat, Polska zyska wgląd w procesy decyzyjne ONZ i możliwość wpływania na przydział funduszy pomocowych. Dla rządu oznaczałoby to także polityczną legitymację wśród krajów UE, które w ostatnich latach krytykowały Polskę za restrykcyjną politykę migracyjną.
Jednak nie wszyscy są zachwyceni. Niektórzy konserwatyści ostrzegają, że zwiększenie roli Polski w ONZ może prowadzić do presji na liberalizację wewnętrznej polityki migracyjnej, co może wywołać opór wśród wyborców.
Perspektywy i kolejne kroki
Najbliższy termin to kwiecień 2025 roku, kiedy ONZ planuje zwołać kwalifikacyjne spotkania w Nowym Jorku. Kandydaci zostaną poddani ocenie pod kątem doświadczenia, wizji oraz zdolności przywódczych. Po tym etapie Sekretarz Generalny ogłosi ostatecznego wybór, który ma nastąpić najpóźniej w czerwcu 2025.
Hołownia zapowiedział, że niezależnie od wyniku będzie kontynuował działania na rzecz uchodźców w Polsce, w tym wsparcie dla organizacji pozarządowych i koordynację pomocową na poziomie krajowym.
Frequently Asked Questions
Jakie są najważniejsze wymagania dla kandydata na stanowisko Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców?
Kandydaci muszą wykazać się udokumentowanym doświadczeniem w pracy humanitarnej, znajomością przynajmniej trzech języków urzędowych ONZ (angielski, francuski, hiszpański) oraz zdolnością do zarządzania dużymi zespołami w sytuacjach kryzysowych. Wymagane są też referencje od rządów lub międzynarodowych organizacji.
Dlaczego Szymon Hołownia zdecydował się na aplikację do ONZ, a nie na kontynuację w polskiej polityce?
Hołownia podkreśla, że widzi w roli Wysokiego Komisarza możliwość realnego wpływu na losy milionów uchodźców na świecie, co wykracza poza granice Polski. Dodał, że po latach działalności partyjnej i parlamentarnej potrzebuje nowego wyzwania, które pozwoli mu wykorzystać międzynarodowe kontakty.
Kto jest najwięksi rywalem Hołowni w tym konkursie?
Według analityków najtrudniejszą rywalizacją mogą być Ahmet Yildiz oraz Anne Hidalgo. Obaj mają wieloletnie doświadczenie w pracy na rzecz uchodźców i silne poparcie swoich rządów, co czyni ich silnymi kandydatami.
Jakie mogą być konsekwencje wyboru polskiego kandydata na to stanowisko dla Polski?
Ustanowienie Polaka na tak wysokim stanowisku podniesie prestiż Polski w ONZ i umożliwi lepszy dostęp do funduszy humanitarnych. Jednocześnie może wywołać presję wewnętrzną na liberalizację polityki migracyjnej, co nie wszyscy w kraju uznają za pożądane.
Kiedy i jak zostanie podjęta ostateczna decyzja o wyborze komisarza?
Po kwalifikacyjnych spotkaniach w Nowym Jorku, które mają się odbyć w kwietniu 2025, Sekretarz Generalny ogłosi wybór najpóźniej w czerwcu 2025. Decyzja będzie oparta na ocenie kompetencji, wizji strategicznej i zdolności przywódczych kandydatów.